Cây Dâu tằm đã quá quen thuộc với chúng ta, đã gắn bó sâu sắc với người dân Việt Nam từ lâu đời. Dâu tằm có rất nhiều công dụng. Ngoài nuôi tơ, dệt lụa thì từ lá thì quả, thân, rễ cây dâu tằm đều có thể dùng làm thuốc. Quả dâu tằm khi xanh chấm muối ăn rất ngon, có vị chát nhẹ và vị chua. Khi chín, quả ngọt và mọng nước. Ăn vào mùa hè thì quá tuyệt vời.
Hôm nay, mangtayxanh.net sẽ giới thiệu cho bạn biết những tác dụng tuyệt vời quả dâu tằm. Cùng khám phá nhé!
Tên gọi của cây dâu tằm
Tên khoa học của dâu tằm là Morus alba L. Morus acidosa Griff. Thuộc họ khoa học: họ dâu tằm Moraceae
Tên thường gọi: cây dâu tằm, dâu cang (H’mông), mạy mọn (Tày), tầm tang, nằn phong (Dao)
Đặc điểm của cây dâu tằm
Dâu tằm thuộc thân cây gỗ, cao 2-3 m. Lá hình bầu dục, có lông, mọc so le, nguyên hoặc chia 3 thùy, có lá kèm, đầu lá nhọn hoặc hơi tù. Mép lá có răng cưa to, cuống hơi tròn hoặc hơi bằng. Từ cuống lá tỏa ra 3 gân rõ rệt.
Quả mọc trong các lá đài, khi xanh có màu đỏ nhạt, sau chín có màu đen sẫm, ăn được. Ngoài ra còn được dùng làm thuốc hoặc ngâm rượu để uống, có mùi thơm, vị chua ngọt.
Phân loại cây dâu tằm:
Chi dâu tằm Morus L. được phân loại rất phức tạp và vẫn chưa có kết luận chính thức. Hiện tại có hơn 150 loài đã được đặt tên. Tuy nhiên, chỉ có 10 – 16 loài được chấp nhận rộng rãi.
Tại Việt Nam, cây dâu tằm (Morus alba) có tên đơn giản là cây dâu, cây dâu tằm, hay cây dâu trắng có nguồn gốc từ khu vực phía Đông Châu Á. Sở dĩ gọi dâu trắng là để phân biệt với các loài dâu khác cũng thuộc chi dâu tằm. Dâu đỏ, dâu đen không có ở Việt Nam.
Phân bố
Cây dâu tằm là loài cây ưa ẩm và sáng, thường được trồng ở những nơi có diện tích lớn như ở bãi sông, cao nguyên, đất bằng (Bãi sông Hồng, sông Thái Bình, sông Đáy, Lâm Đồng và rải rác ở Đồng Bằng Sông Cửu Long). Bạn có thể bắt gặp những cây dâu tằm ở nhiều nhà vùng quê. Nó được trồng phổ biến ở vùng nông thôn. Dâu tằm phân bố nhiều ở các vùng ôn đới ẩm như Nhật Bản, Trung Quốc, Triều Tiên, Ấn Độ
Thu hoạch: Từ tháng 4-7 là mùa sinh sản của cây dâu tằm. Cây được trồng khắp nơi để lấy lá nuôi tằm, làm thuốc. Quả dùng để nấu rượu và làm thuốc.
Các bộ phận dùng: Lá non được thu hoạch vào đầu mùa hạ. Vỏ rễ cây được hái quanh năm, dùng tươi hoặc phơi khô. Quả hái khi chín.
Thành phần hóa học của cây dâu tằm
Lá của cây dâu tằm có chứa acid amin tự do ( leucin, phenylalanin,, alanin, acid pipercholic, arginin, sarcosin…); vitamin B1, C, B1, protid; acid hữu cơ: propionic, succinic, isobutyric …. Quả có đường, tanin, protid, vitamin C.
Thân cây dâu có chứa cyclomulberrin, mulberrin, dihydro morin, mulberrochromene, dihydrokaempferol, maclaurin.
Quả dâu chứa đường (glucose, fructose), anthocyanin (sắc tố màu đỏ của quả chín), tanin, vitamin B1, C, protein và acid hữu cơ.
Ngoài ra, dâu tằm chứa nhiều canxi, sắt, vitamin C, A, E và K, Pyridoxine, folate, Niacin, thiamin và chất xơ. Dâu tằm được dùng nhiều trong các bài thuốc tốt cho sức khỏe. Tác dụng nổi bật nhất của dâu tằm là chống tóc bạc, chữa mất ngủ, chữa ho, tốt cho xương khớp, chống bạc tóc, thông huyết khí, giúp da dẻ hồng hào…
Dâu tằm rất tốt với sức khỏe tuy nhiên không nên ăn quá nhiều. Người bị lạnh bụng, sôi bụng, viêm loét dạ dày, hạ đường huyết không nên ăn vì dâu tằm có tính hàn.
Bạn cần lưu ý không nên để dâu tằm chung với các dụng cụ kim loại như sắt, nhôm, đồng vì trong dâu tằm có chứa chất tanin. Phải dùng nồi đất hoặc tráng men khi nấu nước dâu. Dùng các lọ thủy tinh để đựng dâu tằm.
Tác dụng dược lý của dâu tằm
Vỏ của rễ cây dâu có tác dụng trấn tĩnh, hạ huyết áp. Giảm mức đường huyết nhờ cao chiết với nước và methanol từ vỏ rễ dâu
Lá dâu có công dụng hạ huyết áp yếu. Chế phẩm an thần Passerynum gồm lá dâu, vông nem, lạc tiên, thảo quyết minh, lá sen, hạt keo giậu, hạt tơ hồng, củ sâm đại hành giúp giấc ngủ dễ dàng và ngon giấc.
Cao nước của thân cây dâu có tác dụng ức chế các men và vi khuẩn gram dương
Mùi vị của cây dâu tằm
Theo Đông y, cây dâu tằm có tính hàn, vị đắng ngọt. Tốt cho kinh can, phế, thận.
Công dụng của dâu tằm
Lá dâu tằm có tác dụng chữa huyết áp cao
Nấu nước lá dâu tằm và hạt ích mẫu. Ngâm chân vào buổi tối trước khi đi ngủ khoảng 30-40 phút.
Dâu tằm chữa ra mồ hôi trộm, mồ hôi tay ở trẻ em và người lớn
Chuẩn bị hỗn hợp sau và sắc uống: Lá dâu non nấu canh với tôm, tép hoặc dùng 12g lá dâu bánh tẻ, liên kiều, cúc hoa, bạc hà, 4g cam thảo, 12g hạnh nhân, 20g lô căn, 8g cát cánh.
Chữa viêm kết mạc, đau mắt bằng cây dâu tằm
Dùng lá dâu nấu nước, sau đó xông mắt. Hoặc dùng lá dâu bánh tẻ, rửa sạch và giã nát, sau đó đắp lên vùng mắt. Giúp tan huyết khi đau mắt đỏ xung huyết.
Dâu tằm chữa bệnh cước khi, viêm khớp sưng phù, chân tay tê bại
Vào mùa đông, mọi người thường mắc phải các bệnh trên. Một phương pháp an toàn tự nhiên từ dâu tằm bạn có thể áp dụng: Sắc nướng uống hỗn hợp uy linh tiên, cành dâu, Kê huyết đằng, mỗi vị 12g.
Chữa ho, hen suyễn bằng vỏ rễ dâu tằm
Sắc vỏ rễ dâu tằm, lấy nước uống. Dùng khoảng 25-40g, có thể thêm cam thảo và địa cốt bì.
Dâu tằm có tác dụng chữa chân tay phù nề, khó tiêu
Nguyên liệu gồm vỏ rễ dây, vỏ gừng, vỏ cam, phục linh, vỏ quất. Sắc lấy nước uống hàng ngày.
Xem thêm: Công dụng của lá xô thơm
Chữa thiếu máu, da xanh, chóng mặt, mất ngủ nhờ dâu tằm
Bạn có thể nấu quả dâu thành siro hoặc ngâm rượu để uống. Một cách khác là sắc hỗn hợp quả dâu, nhân hạt táo, câu kỷ tử, mỗi loại 10g.
Dâu tằm giúp trừ phong thấp, thận yếu, mạnh gân cốt, đau lưng mỏi gối
Sắc lấy nước uống. Nguyên liệu gồm ngưu tất, tầm gửi, cây dâu, cẩu tích.
Di mộng tinh, hoạt tinh nhờ dâu tằm
Sao cháy 10 tổ bọ ngựa dâu rồi nghiền bột. Sau đó thêm đường cho dễ uống. Nên uống trước khi đi ngủ, ngày uống 1 lần, uống trong 3 ngày. Có thể thêm bột long cốt, nghiền bột mịn. Ngày uống 2 lần, uống trong 3 ngày.
Hạn chế dái dắt, đái nhạt nhờ dâu tằm
Nướng cháy tổ bọ ngựa dâu cùng với quả kim anh, rồi tán mịn, uống cùng với rượu khi đói.
Lá dâu tằm chữa mất ngủ, cảm ho
Sắc 6 – 18g lá lấy nước uống. Uống hàng ngày để hiệu quả cao
Quả dâu tằm chữa mắt mờ, thiếu máu
Ngâm quả dâu tằm với nước đường hoặc rượu. Uống ngày 12 – 20g quả. Sirô làm từ quả dâu chín bôi chữa lở loét miệng, đau họng.
Ứng dụng phổ biến của cây dâu tằm
Các chuyên gia Y học đã chứng minh rằng cây dâu tằm có rất nhiều công dụng. Nổi bật như điều trị mất ngủ, bồi bổ can thận, điều trị đau nhức xương khớp…
Trong đó mỗi vị thuốc, cây dâu tằm sẽ phát huy một công dụng riêng biệt bao gồm:
Vỏ (thân rễ) cây dâu (Tang bạch): Giúp giảm ho có đờm, lợi tiểu, điều trị phù thũng
Lá dâu tằm (Tang diệp): Điều trị sốt, cảm mạo, tiêu đờm, giúp sáng mắt, điều trị cao huyết áp
Quả dâu tằm (Tang thầm): Giúp sáng mắt, bổ thận, điều trị mất ngủ, tăng cường tiêu hóa, hạn chế tóc bạc sớm.
Tổ bọ ngựa trên cây dâu tằm (Tang tiêu phiêu): Điều trị liệt dương, di tinh, bạch đới, tiểu tiện nhiều lần do thận yếu.
Tang ký sinh: Giúp giảm đau thoát vị đĩa đệm, bổ gan thận, điều trị đau nhức xương khớp
Công thức ngâm dâu tằm bất bại
Dâu tằm rất lành tính, nó có lợi cho sức khỏe nhờ chứa nhiều loại vitamin. Dâu tằm giúp bổ sung các khoáng chất và nước cho cơ thể. Ngoài ra còn hỗ trợ chức năng tiêu hóa, làm đẹp da, giảm cân… Vì vậy, nếu được thưởng thức dâu tằm quanh năm thì thật là tuyệt vời phải không? Mangtayxanh.net sẽ giới thiệu đến bạn 2 cách ngâm dâu tằm với đường ngon bất bại
Nguyên liệu:
2kg dâu tằm chín: nên chọn những quả màu đen sẫm, căng bóng. Không nên mua dâu tằm vào mùa mưa vì vị sẽ nhạt
1-1.2kg đường
Công thức ngâm dâu tằm với đường
Bước 1: Ngâm nước muối rồi rửa sạch dâu tằm, lưu ý rửa thật nhẹ nhàng, tránh tình trạng rửa quá mạnh làm dâu bị dập, dễ hỏng khi ngâm. Rửa khoảng 2,3 lần, vớt ra để dâu ráo
Lưu ý: Đeo bao tay khi rửa để tránh bị màu tím của dâu tằm phai ra tay
Bước 2: Đun sôi nước, cho một nhúm muối vào khuấy đều. Sau khi nước sôi thì để nguội bớt rồi mới cho dâu vào trần. Đợi khoảng 2-3 phút rồi vớt dâu ra để ráo.
Bước 3: Ngâm dâu
Xếp một lớp dâu vào một lọ thủy tinh, rồi lại rải 1 lớp đường lên. Cứ làm như vậy cho đến khi hết dâu. Đậy kín nắp lọ lại. Để ở nơi khô ráo.
Sau khi đường tan hết và ngấm vào dâu, bạn có thể lấy phần nước, pha với nước để uống. Ngon hơn khi uống lạnh.
Công thức làm siro dâu tằm
Bước 1: Ngâm dâu với nước muối để loại bỏ bụi bẩn, thuốc hóa học. Rửa dâu một cách nhẹ nhàng tránh làm dâu bị dập
Bước 2: Đun sôi nước với một chút muối. Để nguội bớt rồi cho dâu vào trần 23 phút. Vớt dâu ra để ráo nước.
Bước 3: Chuẩn bị một lọ thủy tinh, cứ rải một lớp dâu vào rồi lại rải một lớp đường lên trên. Làm như vậy cho đến khi hết dâu, đậy kín lọ. Để ngâm một đên, sáng hôm sau đường tan hết và dâu sẽ tiết ra rất nước.
Bước 4: Cho tất cả lọ dâu ngâm vào nồi, đun sôi rồi hạ xuống lửa nhỏ khoảng 40 – 45 phút. Đảo đều tay cho đến khi hỗn hợp keo lại.
Bước 5: Để nồi dâu nguội bớt, cho nước dâu vào lọ thủy tinh. Đậy nắp khi nước dâu nguội. Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Vậy là bạn đã có phần nước siro dâu cực ngon.
Bước 6: Phần dâu còn lại đem đi xay nhuyễn. Có thể cho thêm chút đường nữa nếu dâu chưa đủ ngọt, tùy vào khẩu vị của bạn. Tiếp tục sên dâu cho đến khi được hỗn hợp đặc quánh. Để cho mứt dâu nguội hẳn, cho vào lọ thủy tinh rồi bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để dùng dần.
Bạn có thể tạo ra các món đồ uống cực hấp dẫn và giải khát cho mùa hè. Với nước dâu ngâm, bạn có thể pha nước cốt dâu tằm thành món đồ uống mát lạnh nhé. Chỉ cần pha nước cốt dâu cùng với nước và đá, khuấy đều lên và thưởng thức thôi!
Tham khảo thêm nhiều sản phẩm tại nongsandungha